ORGANİK TARIM NEDİR?

IFOAM (Uluslararası Organik Tarım Hareketleri Federasyonu), organik tarımı şu şekilde tanımlar: "Organik tarım, toprakların, ekosistemlerin ve insanların sağlığını sürdüren bir üretim sistemidir." Organik tarım, yerel koşullara uyarlanmış ekolojik süreçlere, biyolojik çeşitliliğe ve döngülere dayanır. Olumsuz etkileri olan girdilerin kullanımını reddeder. Organik tarım, paylaşılan çevreyi korumak ve tüm ilgili taraflar için adil ilişkiler ve iyi yaşam kalitesi sağlamak amacıyla gelenek, yenilik ve bilimi birleştirir.

Organik tarımın dört temel ilkesi şunlardır:

1. Sağlık İlkesi (Principle of Health): Organik tarım, toprağın, bitkilerin, hayvanların ve insan sağlığının birbirine bağlı olduğunu kabul eder ve bu sağlığı korumayı amaçlar. Organik tarım, kimyasallardan ve zararlı girdilerden uzak durarak sağlığı korur ve geliştirir.

2. Ekoloji İlkesi (Principle of Ecology): Organik tarım, ekolojik sistemlerin döngülerine ve süreçlerine dayanır. Ekosistemlerin biyolojik çeşitliliği ve dengesi korunarak tarımsal üretim yapılır. Bu ilke, doğal döngülerin ve ekosistemlerin sürdürülebilirliğini vurgular.

3. Adalet İlkesi (Principle of Fairness): Organik tarım, çiftçiler, işçiler, dağıtıcılar, tüketiciler ve tüm canlılar için adil ilişkiler ve iyi yaşam koşulları sağlamayı hedefler. Sosyal adalet, hayvan refahı ve çevresel sürdürülebilirlik bu ilkenin temel unsurlarıdır.

4. Özen İlkesi (Principle of Care): Organik tarım, ekosistemleri ve insanların sağlığını korurken dikkatli ve sorumlu olmayı gerektirir. Uzun vadeli sürdürülebilirlik için doğaya özen gösterilir ve tarım uygulamalarının olumsuz etkilerinden kaçınılır.

Bu ilkeler, organik tarımın sürdürülebilir, adil ve sağlıklı bir tarım sistemi oluşturmasını sağlar. Organik tarım, kimyasal gübreler, pestisitler ve genetiği değiştirilmiş organizmalar (GDO'lar) kullanmadan tarımsal ürünlerin üretilmesini hedefler.

Organik tarımın uygulanma aşamaları aşağıda özetlenmiştir:

1. Toprak Yönetimi: Organik tarımda toprağın verimliliği ve sağlığı esastır. Sentetik gübre kullanımı yerine kompost, yeşil gübreleme ve hayvan gübresi gibi organik maddelerle toprak zenginleştirilir. Bu yöntemler, toprağın organik madde içeriğini artırır, su tutma kapasitesini yükseltir ve mikroorganizma aktivitesini destekler.

2. Ekim Nöbeti: Farklı bitkilerin ardışık olarak ekilmesiyle toprağın besin maddelerinin dengesi korunurken bitki koruma etmenlerinin idaresine de katkı sağlanır. Örneğin, baklagiller nitrojeni bağlayarak toprağı zenginleştirirken ardısıra gelen tahıllar bu nitrojeni kullanır. Üst üste aynı ürünün yetiştirilmemesi zararlı, hastalık ve yabancı otların epidemi yapacak boyutlara gelmesini de önler.

3. Hastalık ve Zararlı Yönetimi: Kimyasal pestisitler yerine biyolojik kontrol yöntemleri, organik kökenli doğal bileşikler, bitki direncini artırıcı teknikler (uygun ekim sıklığı, karışık ekim, dayanıklı yerel çeşitler gibi) vb. girdilerden yararlanılır.

4. Su Yönetimi: Su kaynaklarının sürdürülebilir kullanımının sağlanması için damla sulama gibi su tasarrufu sağlayan sulama yöntemleri tercih edilir. Diğer yandan organik tarım uygulamaları toprağın organik madde kapsamını arttırır. Bu durum  toprağın su tutma kapasitesini arttırır ve bitkilerin su ihtiyacını azaltır.

5. Tohum ve Bitki Seçimi: Organik tarımda yerel çeşit ve türler ile dayanıklı çeşitler tercih edilir. GDO'lu tohumlar kesinlikle kullanılmaz. Özellikle yerel tohum çeşitleri, bölgesel iklim ve toprak koşullarına uyum sağladıklarından (abiyotik stres koşullarına daha fazla tahamül gösterdiklerineden) ve bitki koruma etmenlerine daha fazla tolerans serğilediklerinden daha başarılı sonuçlar verir.

6. Hayvan Yönetimi: Organik tarımda hayvancılık da önemli bir yer tutar. Hayvanlar doğal ve geniş alanlarda serbestçe dolaşır. Hayvanların beslenmesi için organik yemler kullanılır ve hormon, antibiyotik gibi kimyasal maddelerden kaçınılır. Ayrıca bitkisel üretim ve hayvansal üretimin entegre edilmesi organik gübre ihtiyacının işletme içerisinden karşılanmasına olanak tanır.